Dyskusja wokół propozycji dotyczącej klauzuli sumienia dla fizjoterapeutów udowadnia jedno; politycy potrafią zrobić kabaret z całkiem poważnych tematów.

Czy osoba wykonując masaż leczniczy może w pewnym momencie stwierdzić, że dalej działań tych podejmować nie będzie np. u konkretnej osoby? Politycy partii rządzącej zaczęli podawać różne teoretyczne sytuacje w których to istnieje potencjalnie taka możliwość. Ewa Siedlecka z "Gazety Wyborczej", w drwiącym tonie komentując propozycję PiS stwierdziła

"...masowanie człowieka, który ma np. zastawkę serca stworzoną dzięki tkance odzwierzęcej, może być ponad wytrzymałość moralną obrońcy zwierząt. Posłanka PiS Bernadeta Krynicka dała też inny przykład: - wkładka wewnątrzmaciczna. Faktycznie obrońca dzieci poczętych nie może być zmuszany do obcowania podczas masażu z chodzącą maszyną do ludobójstwa, jaką jest kobieta z taką wkładką." Podobne poglądy podzielili również politycy PO, a także liczne osoby komentuje pomysł klauzuli sumienia dla fizjoterapeutów.

Przyglądając się tej dyskusji doszedłem do dwóch wniosków. Po pierwsze: żarty z ważnej społecznie instytucji zrobili sobie zarówno politycy PiS, jak i Platformy. Ponadto myśląc o sprzeciwie sumienia rehabilitantów wiem jedno. Nie musimy prezentować konkretnych przykładów by uznać, że specjalista ten posiada prawo do sprzeciwu.

Myślę, ze politycy PiS na siłę wrzucili ten temat. Można rzec, że przedstawili pomysł "od czapy" idąc „o jeden most za daleko". W dyskusji medialnej i naukowej w zasadzie zagadnienie sprzeciw sumienia rehabilitantów się w ogóle nie pojawia. Prezentowane przez polityków PiS potencjalne sytuacje, gdy klauzula może "się przydać", to ewidentnie propozycję, w których dominującą rolę odgrywa wyobraźnia. Fizjoterapeuta wykonuje kluczowe dla wielu sytuacji zdrowotnych działania rehabilitacyjne. Często to od nich zależy sukces działań medycznych. Nie ma jednak podstaw, dla których fizjoterapeuta powinien uzyskać informacji dotyczącą doświadczeń antykoncepcyjnych lub transplantologicznych pacjenta. Co ważne, rehabilitant może uzyskać podobną informacje, e trakcie zapoznawania się z historią choroby pacjenta. Jego działania terapeutyczne nie spowodują jednak utrwalania się np. nie moralnych postaw. Ponadto bardzo trudno znaleźć krytyków stosowania w medycynie materiałów pochodzących od zwierząt.

Tutaj jednak mała uwaga.

Pojawienie się niespodziewanej dyskusji dotyczącej klauzuli sumienia dla dotąd nie pojawiającego się w debacie zawodu spowodowało, iż część osób obnażyła swoje prawdziwe poglądy dotyczące podobnej prawnej instytucji. Przez dwa dni zastanawiałem się w jakich, trudnych sytuacjach moralnych może zostać postawiony rehabilitant. Te, które wskazywali posłowie PiS i przedstawiciele resortu zdrowia są raczej mało poważnie. Nie do końca chyba oddają powagę zawodu fizjoterapeuty. Myśląc dalej nad tym problemem doszedłem do wniosku, że nie jest w zasadzie ważne, jakie potencjalne sytuacje mogą stanowić problem dla wspomnianych specjalistów. Istotne jest za to, że rehabilitanci teoretycznie mogą znaleźć się w dyskusyjnej moralnie konstelacji zdarzeń. Jakie są to np. zdarzenia? Nie wiem. Nie wiem jednak także co za tydzień zaproponuje mi medycyna, w tym także jej specjalności, jak rehabilitacja ortopedia lub neurologia.

W mojej ocenie zapis w ustawie o zawodzie fizjoterapeuty dotyczący klauzuli nie jest konieczny. Dzisiaj trudno wyobrazić sobie potencjalne konflikty etyczne w trakcie podejmowania działań rehabilitacyjnych. Warto w tym miejscu przypomnieć uwagi wyrażone w orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z października 2015r. Podkreślono w nim, że prawo do sprzeciwu sumienia posiada charakter unikalny. Nie jest to przywilej, jak część osób nadal twierdzi. To poszczególne prawo, które posiada człowiek, człowiek z natury obdarzony sumieniem. Lekarze mają odrębne przepisy w tej kwestii tylko i wyłącznie dlatego, że z racji charakteru pracy mogą często znajdować się w trudnym moralnie położeniu. Fizjoterapeuta póki co nie jest narażony na podobną sytuację. Warto jednak pamiętać, że społeczeństwo nam się starzeje i każdy z nas prędzej czy później trafić może do rehabilitanta. Szacunek nie zaszkodzi.